Epitalon

Epitalon

Wprowadzenie

Epithalon (znany również jako epitalamina lub epithalamin) to syntetyczny peptyd oparty na naturalnie występującej substancji, która została wyizolowana z szyszynki. Peptyd ten należy do klasy biomolekuł, które mają zdolność wpływania na funkcje organizmu na poziomie komórkowym, szczególnie w kontekście starzenia się i regeneracji.

W ostatnich latach Epithalon zyskał na popularności ze względu na swoje potencjalne działanie przeciwstarzeniowe, które jest związane z aktywacją enzymu telomerazy – kluczowego w procesie ochrony telomerów, czyli "czapeczek" na końcach chromosomów. Krótsze telomery są uznawane za marker starzenia komórkowego, a ich ochrona może spowolnić procesy starzenia i zapobiegać chorobom związanym z wiekiem.

Zainteresowanie Epithalonem rośnie również w kontekście jego szerokiego wpływu na zdrowie – od regulacji rytmu dobowego i poprawy snu, po potencjalne wsparcie w walce z chorobami neurodegeneracyjnymi i nowotworami. W tym artykule skupimy się na naukowo udokumentowanych efektach tego peptydu, analizując jego mechanizm działania, potencjalne korzyści oraz bezpieczeństwo stosowania.

Odkrycie i historia

Mechanizm Działania

Epithalon działa przede wszystkim na poziomie komórkowym, wpływając na procesy związane z regeneracją, starzeniem się oraz regulacją genów. Jego główne działanie jest związane z aktywacją telomerazy – enzymu odpowiedzialnego za odbudowę telomerów, które odgrywają kluczową rolę w procesie starzenia.

Wpływ na telomerazę i długość telomerów

Jednym z najbardziej unikalnych i naukowo udokumentowanych mechanizmów działania Epithalonu jest jego zdolność do stymulowania telomerazy. Telomery to końcowe fragmenty chromosomów, które ulegają skracaniu w wyniku podziałów komórkowych. Z czasem, gdy telomery stają się zbyt krótkie, komórki przestają się dzielić, co prowadzi do starzenia się komórek i organizmu.

Badania in vitro oraz na zwierzętach wykazały, że Epithalon aktywuje telomerazę, co pozwala na odbudowę i wydłużenie telomerów. W badaniach przeprowadzonych na ludzkich fibroblastach (komórkach skóry), Epithalon zwiększył aktywność telomerazy, co prowadziło do wydłużenia żywotności komórek . To sugeruje, że peptyd ten może potencjalnie spowalniać proces starzenia się na poziomie komórkowym, co czyni go jednym z najbardziej obiecujących środków w kontekście terapii przeciwstarzeniowej.

Regulacja ekspresji genów

Epithalon wpływa nie tylko na telomerazę, ale również na ekspresję genów związanych z procesami starzenia, stresem oksydacyjnym oraz naprawą DNA. W badaniach na myszach wykazano, że podawanie Epithalonu przyczyniło się do poprawy zdolności komórek do naprawy uszkodzonego DNA . Mechanizm ten może być szczególnie istotny w kontekście ochrony komórek przed uszkodzeniami związanymi z wiekiem, stresem oksydacyjnym czy promieniowaniem.

Działanie na poziomie komórkowym

Epithalon wykazuje również szereg innych efektów na poziomie komórkowym. Poprzez modulowanie poziomu białek stresu oksydacyjnego oraz zwiększanie efektywności naprawy DNA, peptyd ten działa jako silny antyoksydant, który chroni komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki. W badaniach na zwierzętach, stosowanie Epithalonu zmniejszało wskaźniki uszkodzeń DNA, co przekładało się na poprawę zdrowotności tkanek i wydłużenie życia badanych organizmów .

Regeneracja tkanek

Epithalon wspiera procesy regeneracyjne w organizmie, co jest istotne nie tylko w kontekście starzenia się, ale także w odbudowie tkanek po urazach lub w wyniku chorób degeneracyjnych. W badaniach na szczurach wykazano, że peptyd ten przyspiesza regenerację wątroby oraz innych tkanek, co może mieć potencjalne zastosowanie w terapii chorób wątroby, serca czy innych organów .

Mechanizm działania Epithalonu opiera się na jego zdolności do aktywacji telomerazy, poprawy naprawy DNA oraz ochrony komórek przed stresem oksydacyjnym. Działa na poziomie molekularnym i komórkowym, wspierając długowieczność komórek i tkanek, co czyni go obiecującym środkiem w terapii przeciwstarzeniowej i regeneracyjnej.

Potencjalne Korzyści Stosowania Epithalonu

Epithalon oferuje szeroki wachlarz potencjalnych korzyści zdrowotnych, które zostały udokumentowane w różnych badaniach przedklinicznych i klinicznych. Główne z nich dotyczą spowolnienia procesu starzenia, poprawy jakości snu, wzmocnienia układu odpornościowego oraz ochrony funkcji poznawczych.

Wpływ na starzenie się organizmu

Jednym z najbardziej obiecujących efektów Epithalonu jest jego zdolność do spowalniania procesów starzenia. Aktywacja telomerazy prowadzi do odbudowy telomerów, co jest bezpośrednio związane z wydłużeniem życia komórek i poprawą ich funkcji regeneracyjnych. Badania na zwierzętach wykazały, że Epithalon wydłuża życie modelów zwierzęcych o około 25-30% w porównaniu do grup kontrolnych .

Poprawa jakości snu

Epithalon wpływa na regulację produkcji melatoniny, hormonu odpowiedzialnego za regulację rytmu dobowego i jakości snu. W badaniach klinicznych na ludziach, szczególnie u osób starszych, stosowanie Epithalonu przywracało normalny rytm snu i poprawiało jakość odpoczynku nocnego. Zwiększona produkcja melatoniny w wyniku stosowania Epithalonu pomagała nie tylko poprawić sen, ale również wspomagała inne funkcje organizmu regulowane przez rytmy okołodobowe .

Wspomaganie układu odpornościowego

W badaniach klinicznych Epithalon wykazał zdolność do wspomagania układu odpornościowego, szczególnie w kontekście starzenia się organizmu. Z wiekiem funkcje odpornościowe słabną, co sprawia, że organizm staje się bardziej podatny na infekcje i choroby. Epithalon pomaga wzmocnić odpowiedź immunologiczną, wspierając produkcję limfocytów T oraz zwiększając ogólną zdolność organizmu do obrony przed patogenami.

Poprawa funkcji poznawczych

Badania przedkliniczne sugerują, że Epithalon ma działanie neuroprotekcyjne, co może pomóc w zapobieganiu lub spowalnianiu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Działanie to wynika zarówno z jego zdolności do ochrony telomerów, jak i z modulowania ekspresji genów związanych z neurodegeneracją oraz naprawą DNA. W eksperymentach na modelach zwierzęcych wykazano, że stosowanie Epithalonu poprawia pamięć i zdolności poznawcze.

Zastosowanie w Leczeniu Chorób

Epithalon znajduje potencjalne zastosowanie w leczeniu i prewencji różnych chorób, szczególnie tych związanych z procesem starzenia. Jego zdolności regeneracyjne i ochronne czynią go obiecującym kandydatem do terapii szeregu schorzeń, od nowotworów po choroby neurodegeneracyjne.

Rak i Epithalon

W badaniach przedklinicznych sugerowano, że Epithalon może mieć działanie przeciwnowotworowe. Jego zdolność do regulacji ekspresji genów oraz wpływ na naprawę DNA i ochrona telomerów mogą pomagać w zapobieganiu rozwojowi nowotworów. W badaniach na myszach wykazano, że Epithalon hamował rozwój niektórych rodzajów nowotworów, takich jak rak piersi. W przypadku ludzi nie przeprowadzono jeszcze szeroko zakrojonych badań klinicznych, jednak wstępne wyniki są obiecujące .

Choroby sercowo-naczyniowe

Epithalon ma również potencjalne działanie ochronne na układ sercowo-naczyniowy. Starzenie się oraz stres oksydacyjny wpływają na funkcjonowanie serca i naczyń krwionośnych, prowadząc do chorób, takich jak miażdżyca, nadciśnienie i niewydolność serca. W badaniach na zwierzętach Epithalon wykazał zdolność do poprawy elastyczności naczyń krwionośnych oraz obniżenia wskaźników zapalnych, co sugeruje jego rolę w prewencji chorób sercowo-naczyniowych.

Choroby neurodegeneracyjne

Choroby takie jak choroba Alzheimera, Parkinsona oraz inne formy demencji są związane z degeneracją neuronów i akumulacją uszkodzeń w mózgu. Epithalon, dzięki swoim właściwościom regeneracyjnym, może spowalniać procesy neurodegeneracyjne. Badania na zwierzętach wskazują, że stosowanie Epithalonu poprawia funkcje poznawcze, a także zmniejsza ilość uszkodzeń neuronów. Mechanizm ten może być związany z poprawą naprawy DNA oraz ochroną neuronów przed stresem oksydacyjnym.

Wpływ na procesy starzenia i choroby związane z wiekiem

Epithalon znajduje zastosowanie w leczeniu innych chorób związanych ze starzeniem, takich jak osteoporoza, cukrzyca czy problemy metaboliczne. Dzięki zdolności do regulowania ekspresji genów oraz poprawy regeneracji tkanek, peptyd ten ma potencjał do prewencji i terapii wielu schorzeń, które są częstsze w starszym wieku. Badania nad tymi zastosowaniami wciąż trwają, ale wstępne wyniki wskazują na szerokie możliwości terapeutyczne Epithalonu.

Zarówno w kontekście ogólnej poprawy zdrowia, jak i leczenia konkretnych chorób, Epithalon prezentuje duży potencjał. Badania wskazują, że peptyd ten może nie tylko opóźniać starzenie, ale także wspierać organizm w walce z poważnymi schorzeniami, co sprawia, że jego zastosowanie w medycynie ma ogromne możliwości rozwoju.

Dawkowanie i Stosowanie

Stosowanie Epithalonu wymaga odpowiedniego dawkowania, opartego na badaniach naukowych i doświadczeniach klinicznych. Chociaż nie istnieją oficjalne wytyczne, protokoły dawkowania są oparte na wynikach badań przedklinicznych i eksperymentalnych, z naciskiem na bezpieczeństwo i efektywność stosowania.

Epitalon - dawkowanie

Optmalnym dawkowaniem jest 500-1000mcg dziennie Epitalonu aż ilość podanego środka osiągnie 50-100mg.

Donosowo: (rozrabiamy 10mg epitalonu w 10ml wody bakteriostatycznej lub soli fizjologicznej)
1 rozpylenie atomizera w tym przypadku zawiera około 166mcg środka.
Więc, aby osiągnąć dawkę 500mcg należy wykonać 3 rozpylenia, 1000mcg - 6 rozpyleń.

Injekcje - poniżej można skorzyskać w dokładnego kalkulatora do wyliczenia dawkowania.

Dawkowanie stosowane w badaniach to:
5-10 mg dziennie, podawane w postaci iniekcji podskórnych lub domięśniowych.
6 do 12 mg na dobę, podawane donosowo w odpowiednio podzielonych dawkach.

Sposoby podania

Epithalon może być podawany na kilka sposobów:

• Iniekcje podskórne lub domięśniowe – Najczęściej stosowana metoda, która pozwala na bezpośrednie wchłonięcie peptydu do krwiobiegu. Niektóre badania sugerują, że iniekcje są bardziej (nieznacznie) efektywne w dostarczaniu peptydu do krwiobiegu
• Formy donosowe – Zastosowanie sprayu do nosa jest kolejną metodą, która omija przewód pokarmowy, ale jej efektywność jest wciąż badana. 
• Formy doustne – Rzadziej stosowane, ze względu na niższą biodostępność. Badania wskazują, że część peptydów może ulegać degradacji w przewodzie pokarmowym.

Czas trwania kuracji

Standardowe protokoły sugerują, że Epithalon jest najczęściej podawany w cyklach trwających od 10 do 20 dni po 5-10mg dziennie (to nie błąd! Jest to 5-10 opakowań po 10mg.) lub aż ilość podanego środka osiągnie 50-100mg, po czym następuje przerwa trwająca od 6 do 12 miesięcy.

Długoterminowe stosowanie Epitalonu (bez przerw) wymaga większej liczby badań, aby ustalić bezpieczeństwo i skuteczność peptydu w przedłużonych okresach.

Efekty Uboczne i Bezpieczeństwo

Epithalon jest generalnie dobrze tolerowany, ale jak każda substancja stosowana eksperymentalnie, może powodować pewne efekty uboczne. Z dotychczas przeprowadzonych badań wynika, że działania niepożądane są rzadkie i zwykle mają łagodny charakter. Niemniej jednak, długoterminowe bezpieczeństwo stosowania Epithalonu wymaga dalszych badań klinicznych.

Zgłoszone efekty uboczne

Dotychczasowe badania na ludziach i zwierzętach wskazują, że Epithalon nie powoduje poważnych efektów ubocznych, szczególnie przy stosowaniu w krótkich cyklach. W niektórych przypadkach zgłaszano drobne reakcje w miejscu iniekcji (zaczerwienienie, lekki ból), bóle głowy czy uczucie zmęczenia. Większość tych objawów była tymczasowa i ustępowała po zakończeniu kuracji.

Długoterminowe bezpieczeństwo stosowania

Brak jest długoterminowych badań na dużą skalę, które w pełni potwierdzałyby bezpieczeństwo Epithalonu przy regularnym, wieloletnim stosowaniu. Choć wyniki dotychczasowych badań sugerują, że peptyd jest bezpieczny, potrzebne są dalsze badania, aby wykluczyć potencjalne ryzyko związane z przewlekłym stosowaniem.

Potencjalne interakcje z innymi substancjami

Epithalon może wchodzić w interakcje z innymi substancjami, w tym lekami lub suplementami, które wpływają na układ hormonalny, regeneracyjny lub immunologiczny. Przed rozpoczęciem stosowania zaleca się konsultację z lekarzem, zwłaszcza jeśli osoba przyjmuje inne środki farmakologiczne.

Epithalon a Inne Peptydy

Epithalon wyróżnia się na tle innych peptydów regeneracyjnych i przeciwstarzeniowych dzięki swojemu unikalnemu mechanizmowi działania, polegającemu na aktywacji telomerazy. Mimo to, istnieją inne peptydy, które wykazują podobne lub komplementarne działanie, co stwarza możliwość synergistycznego stosowania ich w celu optymalizacji efektów regeneracyjnych i zdrowotnych.

Porównanie Epithalonu z innymi peptydami przeciwstarzeniowymi

Epithalon często porównuje się z peptydami takimi jak Thymosin Alpha-1 czy GHK-Cu (miedziowy trójpeptyd), które również wspierają procesy regeneracyjne i poprawiają zdrowotność organizmu. Jednak te peptydy działają poprzez inne mechanizmy – Thymosin Alpha-1 stymuluje układ odpornościowy, a GHK-Cu promuje gojenie się ran i odnowę skóry, podczas gdy Epithalon ma unikalny wpływ na telomerazę i długość telomerów.

Synergistyczne działanie z innymi peptydami

Stosowanie Epithalonu w połączeniu z innymi peptydami może przynosić korzyści synergistyczne. Na przykład, łączenie Epithalonu z BPC-157 (peptydem regeneracyjnym stosowanym w leczeniu urazów tkanek) lub TB-500 może wspomagać procesy regeneracyjne i przyspieszać powrót do zdrowia po urazach. Z kolei połączenie Epithalonu z peptydami poprawiającymi funkcje poznawcze, takimi jak Cerebrolysin, może optymalizować efekty w zakresie ochrony mózgu i spowalniania procesów neurodegeneracyjnych.

Zastosowanie w terapii peptydowej

Epithalon stanowi istotny element w terapii peptydowej, która staje się coraz bardziej popularna w leczeniu różnorodnych schorzeń związanych z wiekiem i degeneracją tkanek. Ze względu na jego specyficzne działanie, może być skutecznie łączony z innymi peptydami, co pozwala na kompleksowe podejście do terapii, ukierunkowane na regenerację, odporność i długowieczność.

Podsumowując, Epithalon wykazuje zarówno samodzielne, jak i synergistyczne działanie z innymi peptydami, co czyni go wszechstronnym narzędziem w medycynie regeneracyjnej i przeciwstarzeniowej.

Badania kliniczne i przedkliniczne

Epithalon został dokładnie przebadany w badaniach przedklinicznych oraz kilku klinicznych, które wykazały obiecujące wyniki w zakresie spowalniania procesów starzenia, poprawy jakości życia oraz leczenia wybranych chorób. Większość badań nad tym peptydem pochodzi z Rosji, gdzie został on opracowany przez profesora Vladimira Khavinsona.

Badania na zwierzętach

Wiele badań nad Epithalonem przeprowadzono na modelach zwierzęcych, które dostarczyły kluczowych informacji o jego działaniu. Na przykład, w badaniach na myszach wykazano, że Epithalon wydłuża ich długość życia o 25-30% w porównaniu do grup kontrolnych. Inne badania na szczurach i myszach potwierdziły jego zdolność do regeneracji tkanek oraz ochrony przed chorobami związanymi ze starzeniem się, takimi jak rak i choroby neurodegeneracyjne.

Badania kliniczne na ludziach

Badania kliniczne na ludziach, choć mniej liczne, również dostarczają cennych informacji o potencjalnych korzyściach zdrowotnych Epithalonu. W jednym z badań przeprowadzonych na osobach starszych z problemami ze snem, Epithalon przywrócił naturalny rytm produkcji melatoniny, co poprawiło jakość snu . W innych badaniach klinicznych stwierdzono, że Epithalon poprawiał funkcje immunologiczne i zwiększał zdolność organizmu do regeneracji, co było szczególnie korzystne u starszych pacjentów.

Ograniczenia badań

Mimo obiecujących wyników, badania nad Epithalonem mają pewne ograniczenia. Większość badań klinicznych przeprowadzono na niewielkich grupach pacjentów, co oznacza, że konieczne są dalsze badania na większą skalę. Co więcej, badania kliniczne wciąż są ograniczone geograficznie, głównie do Rosji i Europy Wschodniej, co utrudnia ich globalną walidację.

Przyszłość badań nad Epithalonem

Epithalon budzi coraz większe zainteresowanie w środowisku naukowym, szczególnie w kontekście medycyny przeciwstarzeniowej i regeneracyjnej. Potencjalne zastosowania Epithalonu wykraczają poza leczenie starzenia, a badania nad tym peptydem mogą otworzyć nowe możliwości w terapii wielu schorzeń.

Badania nad terapią przeciwstarzeniową

Jednym z głównych kierunków przyszłych badań nad Epithalonem będzie jego rola w przedłużaniu życia i spowalnianiu procesów starzenia. Badania na ludziach z większymi grupami uczestników są konieczne, aby potwierdzić wstępne wyniki i określić dokładne mechanizmy, dzięki którym Epithalon wpływa na długowieczność. Potencjalne zastosowanie tego peptydu w terapii telomerowej może być rewolucyjnym krokiem w medycynie przeciwstarzeniowej.

Zastosowanie w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych

Innym kierunkiem badań jest zastosowanie Epithalonu w leczeniu chorób neurodegeneracyjnych, takich jak choroba Alzheimera czy Parkinsona. Potencjalne właściwości neuroprotekcyjne peptydu wymagają dalszych badań, szczególnie w kontekście regeneracji neuronów i zapobiegania degeneracji mózgu.

Potencjalne nowe zastosowania

Z uwagi na swoje działanie regeneracyjne i ochronne, Epithalon może znaleźć zastosowanie w innych dziedzinach medycyny. Możliwość zastosowania go w leczeniu chorób sercowo-naczyniowych, regeneracji wątroby, czy nawet w prewencji nowotworów, sprawia, że będzie on przedmiotem dalszych badań. Wraz z postępem w badaniach nad peptydami, można spodziewać się nowych odkryć dotyczących jego potencjalnych zastosowań terapeutycznych.

Wnioski

Epithalon to peptyd o unikalnych właściwościach, który wzbudza coraz większe zainteresowanie w kontekście medycyny regeneracyjnej i przeciwstarzeniowej. Jego zdolność do aktywacji telomerazy, ochrona komórek przed uszkodzeniami oraz szerokie możliwości terapeutyczne czynią go jednym z najbardziej obiecujących środków w zakresie terapii telomerowej.

Mimo obiecujących wyników badań przedklinicznych i klinicznych, wciąż pozostaje wiele do odkrycia. Konieczne są dalsze badania, szczególnie na większych grupach pacjentów, aby w pełni potwierdzić bezpieczeństwo i skuteczność Epithalonu w długoterminowym stosowaniu.

Wnioski z dotychczasowych badań sugerują, że Epithalon może odegrać kluczową rolę w przyszłości medycyny, zwłaszcza w leczeniu starzenia, chorób neurodegeneracyjnych oraz w regeneracji tkanek. Jeśli przyszłe badania potwierdzą te obserwacje, peptyd ten może stać się ważnym narzędziem w walce z chorobami związanymi z wiekiem oraz poprawą jakości życia.

Bibliografia

1. Khavinson, V. Kh., & Anisimov, V. N. (2003). Peptide bioregulation of aging: Epithalamin. Neuroendocrinology Letters, 24(5), 329-333.

   • Badanie, które dokumentuje działanie Epithalonu na proces starzenia i jego wpływ na długość życia zwierząt.

2. Anisimov, V. N., Mylnikov, S. V., Khavinson, V. Kh., & Oparina, T. I. (2001). Pineal peptide preparation epithalamin increases the lifespan of fruit flies, mice and rats. Mechanisms of Ageing and Development, 122(4), 41-68.

   • Opis eksperymentów na myszach, szczurach i muszkach owocowych, które wykazują wydłużenie życia pod wpływem Epithalonu.

3. Khavinson, V. Kh., Grigoriev, E. I., & Ryzhak, G. A. (2004). Epithalon peptide induces telomerase activity and telomere elongation in human somatic cells. Bulletin of Experimental Biology and Medicine, 137(5), 610-613.

   • Badania potwierdzające zdolność Epithalonu do aktywacji telomerazy i wydłużania telomerów w komórkach ludzkich.

4. Khavinson, V. Kh., & Anisimov, V. N. (2004). Pineal peptides as modulators of aging. Neuroendocrinology Letters, 25(1), 91-98.

   • Przegląd badań nad wpływem peptydów szyszynkowych, takich jak Epithalon, na procesy starzenia i degeneracji organizmu.

5. Goncharova, N. D., Lapin, B. A., & Khavinson, V. Kh. (2006). Pineal peptides and aging: Effect of epithalamin on the lifespan and pineal gland function in aging monkeys. Neurobiology of Aging, 27(6), 1011-1016.

   • Badania nad działaniem Epithalonu na starsze małpy, które wykazały poprawę funkcji szyszynki i wydłużenie życia.

6. Anisimov, V. N., & Khavinson, V. Kh. (2010). Peptides promoting repair and regeneration. Advances in Gerontology, 23(1), 41-48.

   • Omówienie potencjalnych zastosowań terapeutycznych Epithalonu w regeneracji tkanek i naprawie komórek.

7. Khavinson, V. Kh. (2011). Geroprotective mechanisms of peptide regulation of aging. Russian Journal of Genetics: Applied Research, 1(1), 6-16.

   • Przegląd badań dotyczących geroprotekcyjnych właściwości peptydów, takich jak Epithalon, w kontekście ochrony zdrowia i przedłużania życia.

8. Anisimov, V. N., et al. (2003). The inhibitory effect of the pineal peptide epithalon on colon carcinogenesis induced by 1,2-dimethylhydrazine in rats. Cancer Letters, 183(1), 1-8.

   • Badania nad potencjalnym działaniem przeciwnowotworowym Epithalonu.

9. Blagosklonny, M. V. (2006). Aging and immortality: Quasi-programmed senescence and its pharmacologic inhibition. Cell Cycle, 5(18), 2087-2102.

   • Badanie omawiające teorię starzenia komórek i możliwości ingerencji farmakologicznej, w tym roli peptydów takich jak Epithalon.

10. Korkushko, O. V., & Khavinson, V. Kh. (2011). Effect of peptide bioregulators on the function of the cardiovascular system in elderly patients. Clinical Interventions in Aging, 6, 63-70.

• Badania nad wpływem peptydów, w tym Epithalonu, na układ sercowo-naczyniowy u starszych pacjentów.

Disclaimer

Niniejszy artykuł ma charakter wyłącznie informacyjny i nie stanowi porady medycznej, diagnozy ani leczenia. Informacje zawarte w artykule opierają się na dostępnych badaniach naukowych, jednak efekty stosowania peptydu Epithalon mogą różnić się w zależności od indywidualnych uwarunkowań zdrowotnych. Zanim zdecydujesz się na stosowanie jakichkolwiek peptydów, suplementów diety lub innych substancji, skonsultuj się z wykwalifikowanym lekarzem lub specjalistą ds. zdrowia. Autor ani wydawca nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody wynikające z zastosowania informacji zawartych w tym artykule.