Meldonium (mildronate)

Meldonium (mildronate)

Wstęp

W moim przypadku historia z meldonium zaczęła się w 2015 roku. To właśnie wtedy przyjaciel rodziny, neurochirurg, zalecił mi połączenie meldonium z meksydolem. Borykałem się wtedy z nadciśnieniem tętniczym o nieznanym pochodzeniu. I muszę przyznać — to właśnie ta kombinacja pomogła mi pozbyć się problemu na dobre. Od tamtej pory zacząłem coraz głębiej poznawać meldonium, rozmawiać o nim z lekarzami sportowymi, kulturystami i sportowcami. Po niemal dziesięciu latach obserwacji mogę śmiało stwierdzić, że w sporcie ten lek naprawdę się sprawdza.

Meldonium, znane również pod nazwą handlową Mildronate, to związek opracowany w latach 70. na Łotwie przez profesora Ivarsa Kalviņša w Instytucie Syntezy Organicznej w Rydze. Początkowo był przeznaczony do zastosowań medycznych, zwłaszcza w leczeniu chorób serca, niedokrwienia mięśni oraz problemów z krążeniem. Substancja miała wspierać organizm w sytuacjach niedotlenienia i stresu metabolicznego – ułatwiając adaptację komórek poprzez ograniczenie zużycia kwasów tłuszczowych i zwiększenie wykorzystania glukozy jako źródła energii.

Przez dekady meldonium było popularne głównie w krajach Europy Wschodniej i byłego ZSRR, gdzie stosowano je zarówno w leczeniu pacjentów z chorobami sercowo‑naczyniowymi, jak i u osób starszych w celu poprawy ogólnej wydolności. Na Zachodzie pozostawało mało znane, dopóki nie wybuchła głośna afera dopingowa.

W 2016 roku meldonium trafiło na pierwsze strony gazet za sprawą Marii Szarapowej, rosyjskiej tenisistki, która przyznała się do stosowania preparatu przez wiele lat. W momencie, gdy Światowa Agencja Antydopingowa (WADA) wprowadziła meldonium na listę substancji zakazanych, w jej organizmie wykryto jego obecność. Szarapowa tłumaczyła, że stosowała lek z powodów zdrowotnych – na poprawę pracy serca i regenerację – jednak decyzja WADA była jednoznaczna. Od tego czasu meldonium zaczęto postrzegać jako „lek dla sportowców”, mimo że jego skuteczność w poprawie wyników sportowych wciąż budzi kontrowersje w środowisku medycznym. Lecz każda osoba, która miała okazję stosować Meldonium, wskazuje na znaczną poprawę wydolności oraz samopoczucia — jestem w tym gronie i mogę to potwierdzić z własnego doświadczenia.

W krajach takich jak Rosja, Litwa, Białoruś czy Ukraina meldonium jest dostępne w aptekach i często używane przez sportowców amatorskich oraz zawodowych. W Polsce – mimo że formalnie nie jest dopuszczone jako suplement ani lek – jego popularność rośnie. Stosują go uczestnicy Runmageddonów, triathlonów, sportów siłowych i kulturystyki — nie bez powodu. 

Jak działa meldonium i jakie ma właściwości?

Meldonium działa przede wszystkim poprzez modyfikację metabolizmu L‑karnityny, kluczowego elementu procesu utleniania długołańcuchowych kwasów tłuszczowych w mitochondriach. Jest strukturalnym analogiem γ‑butyrobetainy (GBB) – naturalnego prekursora karnityny. Hamując enzym hydroksylazę butyrobetainową, meldonium blokuje przekształcanie GBB w karnitynę, przez co obniża jej stężenie wewnątrzkomórkowe.

Ponieważ karnityna odpowiada za transport kwasów tłuszczowych do mitochondriów, jej niedobór ogranicza ich utlenianie i przesuwa metabolizm komórek w stronę glikolizy, czyli wykorzystania glukozy jako głównego źródła energii. Ten mechanizm jest szczególnie korzystny w warunkach niedotlenienia – produkcja ATP wymaga wtedy mniej tlenu, a komórki są mniej narażone na stres oksydacyjny i uszkodzenia.

W efekcie meldonium poprawia równowagę między dostarczaniem a zużyciem tlenu, wspiera adaptację tkanek do niedokrwienia (np. mięśnia sercowego i mózgu) oraz rozszerza naczynia krwionośne, poprawiając przepływ krwi i regenerację komórek. Dodatkowo wykazuje działanie neuroprotekcyjne – wspiera funkcje poznawcze i chroni neurony przed stresem oksydacyjnym.

Mówiac w skrócie - meldonium ogranicza utlenianie kwasów tłuszczowych, promując bardziej efektywne wykorzystanie glukozy i lepszy przepływ krwi, co zwiększa efektywność energetyczną organizmu i chroni tkanki w warunkach niedotlenienia.

Efekty stosowania meldonium można podsumować w poniższych punktach:

1. Poprawa kurczliwości mięśnia sercowego
   Meldonium zwiększa siłę skurczu serca, co ma znaczenie zwłaszcza w warunkach niedokrwienia – ogranicza negatywny wpływ niedotlenienia i poprawia wydolność układu sercowo-naczyniowego.
2. Zmniejszenie obszaru zawału serca
   Badania wskazują, że lek ogranicza rozległość martwicy mięśnia sercowego w czasie zawału, co pozwala zachować większą część funkcjonalnej tkanki mięśnia i poprawia rokowanie pacjenta.
3. Zapobieganie zaburzeniom rytmu serca
   Meldonium stabilizuje rytm pracy serca, zmniejszając ryzyko arytmii, w tym migotania komór, co sprzyja bezpieczniejszej adaptacji serca do wysiłku.
4. Zwiększenie tolerancji na wysiłek fizyczny
   U osób z niewydolnością serca oraz sportowców meldonium zwiększa zdolność do podejmowania dłuższej aktywności fizycznej, zmniejszając uczucie zmęczenia i poprawiając regenerację.
5. Obniżenie ciśnienia tętniczego i zmniejszenie oporu naczyniowego
   Substancja rozszerza naczynia krwionośne, poprawiając przepływ krwi i zmniejszając obciążenie serca. Efekt ten wspomaga również dotlenienie tkanek podczas wysiłku.
6. Działanie neuroprotekcyjne
   Meldonium poprawia mikrokrążenie w mózgu i chroni neurony przed uszkodzeniami spowodowanymi stresem oksydacyjnym. W badaniach sugerowano jego potencjał w terapii chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer czy Parkinson.
7. Poprawa metabolizmu glukozy i ochrona przed powikłaniami cukrzycowymi
   Lek poprawia tolerancję glukozy, obniża poziom cukru we krwi bez zwiększenia wydzielania insuliny i chroni nerwy przed uszkodzeniami cukrzycowymi.
8. Zmniejszenie ryzyka kwasicy mleczanowej przy terapii metforminą
   Meldonium ogranicza nadmierne gromadzenie się mleczanów, co jest szczególnie korzystne dla osób przyjmujących metforminę – wspiera bezpieczeństwo metaboliczne terapii.
9. Działanie antyoksydacyjne i poprawa funkcji mitochondriów
   Substancja stymuluje enzymy antyoksydacyjne, redukując stres oksydacyjny i wspomagając prawidłową pracę mitochondriów, co przekłada się na lepsze wykorzystanie energii przez komórki.
10. Łagodzenie skurczów naczyń krwionośnych
    Meldonium redukuje nadmierne skurcze naczyń wywołane adrenaliną lub stresem, co poprawia ukrwienie narządów i ogranicza ryzyko niedotlenienia tkanek.

Stosowanie Meldnium w sporcie

Często meldonium stosuje się w celu kontroli nadciśnienia podczas cyklu sterydowego. Pomaga też po wyjątkowo ciężkich treningach – kiedy zmęczenie i dreszcze wynikające z wyczerpania nie pozwalają zasnąć. Mnie ten problem szczególnie dotyczył i właśnie meldonium okazało się skuteczne. Dzięki niemu organizm szybciej się regeneruje, a objętość treningowa może być większa.

Zauważyłem też, że w trakcie cięższych cykli treningowych meldonium pomaga utrzymać psychikę w dobrej kondycji. Człowiek po prostu czuje się bardziej stabilny, mniej rozdrażniony i lepiej znosi długotrwały stres wysiłkowy.

Poza tym meldonium często pojawia się w planach sportowców wytrzymałościowych – biegaczy, kolarzy czy triathlonistów – którzy wykorzystują je do poprawy regeneracji między treningami. U zawodników sportów walki pomaga szybciej wracać do formy po zbijaniu wagi i ciężkich sparingach. Widziałem też, że niektórzy stosują je po zawodach lub po okresach intensywnej redukcji, by odbudować energię i poprawić jakość snu.

W praktyce meldonium działa trochę jak amortyzator dla całego organizmu – łagodzi skutki przeciążenia, wspiera krążenie i przywraca równowagę między wysiłkiem a regeneracją. Właśnie dlatego coraz częściej sięga się po nie nie tylko w cyklach dopingowych, ale też w naturalnych planach treningowych, gdzie liczy się wydolność, koncentracja i stabilność psychiczna.

Dawkowanie meldonium

Jak długo działa meldonium i jak często należy je przyjmować?

Meldonium ma czas półtrwania około 6–12 godzin, dlatego jego działanie utrzymuje się przez większą część dnia, ale nie całą dobę. W praktyce oznacza to, że najlepiej przyjmować je 2 razy dziennie, aby utrzymać stałe stężenie we krwi. Efekt działania narasta stopniowo — organizm potrzebuje kilku dni, by „przełączyć się” na inny sposób pozyskiwania energii i w pełni wykorzystać mechanizm działania meldonium.

Z doświadczenia wiem, że przy pierwszych dawkach efektu można nie odczuć od razu, ale po 3–5 dniach pojawia się charakterystyczne uczucie lekkości i wyraźnej poprawy tolerancji wysiłku.

Dawkowanie doustne

• Zalecana dawka ogólna: 500–1000 mg dziennie, dzielone na dwie porcje (rano i wczesne popołudnie).
  Zgodnie z ulotką, maksymalna bezpieczna dawka dobowa to 1000 mg. W niektórych źródłach wspomina się o dawkach 1500 mg, ale to przekroczenie wartości zalecanych i może zwiększyć ryzyko działań niepożądanych.
• W celach nootropowych, przeciwzmęczeniowych lub antystresowych: 500 mg dziennie (jednorazowo lub podzielone na dwie dawki po 250 mg).
  Z mojego doświadczenia: już pojedyncza dawka 250 mg rano wyraźnie poprawia koncentrację, czujność i ogólne samopoczucie.
• Czas trwania kuracji: 4–6 tygodni, 2–3 razy w roku.
  Choć wielu sportowców twierdzi, że stosują meldonium przez lata bez skutków ubocznych, nie ma wystarczających danych klinicznych, by potwierdzić bezpieczeństwo długotrwałego stosowania.

Dawkowanie dożylne

• Dawka: 500–1000 mg na dobę, zazwyczaj podzielone na dwie dawki.
• Czas trwania: 10–14 dni w formie iniekcji, następnie zaleca się kontynuację leczenia doustnego.
  Ta forma stosowana jest głównie w warunkach klinicznych – w leczeniu ostrych stanów, np. zaburzeń krążenia czy niedotlenienia serca i mózgu.

Uwagi ogólne:

• Pora przyjmowania: Nie stosować wieczorem – meldonium może działać pobudzająco i utrudniać sen.
• Szczególne grupy: U osób starszych oraz pacjentów z zaburzeniami czynności nerek lub wątroby dawkę należy indywidualnie dostosować i ewentualnie zmniejszyć.

Meldonium a trening

Często mówi się, że najlepiej przyjmować meldonium bezpośrednio przed wysiłkiem, jednak z doświadczenia wiem, że to podejście nie jest optymalne – a czasem nawet szkodliwe. Organizm potrzebuje chwili, by dostosować metabolizm. Dlatego najlepiej przyjmować lek 30–60 minut przed treningiem, jeśli jest to pierwsza dawka dnia.

Osobiście preferuję 250 mg trzy razy dziennie zamiast jednej kapsułki 500 mg. Działanie jest wtedy bardziej równomierne i łagodniejsze w odczuciu. Dla mnie 750 mg dziennie w zupełności wystarcza – daje wyraźny efekt poprawy regeneracji, koncentracji i wydolności bez nadmiernego pobudzenia.

Skutki uboczne i przeciwwskazania stosowania Meldonium

Posłużyłem się tutaj ulotką, ponieważ to jest przede wszystkim lek. Ale z moich obserwacji wynika, że czasem pojawia się specyficzny ból głowy — bardziej nerwowy niż fizyczny — albo lekki mętlik w głowie, szczególnie przy dawce przekraczającej 1000 mg lub gdy całość zostanie przyjęta naraz. Dlatego wcześniej pisałem, żeby nie brać od razu całej dawki, nawet jeśli tak jest w ulotce. Najlepiej dzielić ją na mniejsze porcje, np. po 250 mg. Na szczęście większość skutków ubocznych jest łagodna i przemijająca, ale mimo to warto je znać.

Najczęstsze skutki uboczne

Z doświadczenia własnego i tego, co wynika z ulotek oraz badań klinicznych, można je uporządkować w kilka grup:

• Reakcje alergiczne – wysypka, pokrzywka, świąd, zaczerwienienie skóry, czasem lekki obrzęk. Typowe objawy uczulenia na lek.

• Układ pokarmowy – nudności, wymioty, ból żołądka, uczucie dyskomfortu, a u niektórych gorzki smak w ustach. Zazwyczaj pojawia się przy wyższych dawkach lub braniu na pusty żołądek.

• Głowa – ból, lekki ucisk, czasem zawroty. U większości mija po kilku dniach stosowania.

• Układ krążenia – sporadycznie zdarzają się przypadki przyspieszonego bicia serca (tachykardii) lub spadku ciśnienia. Częściej u osób, które mają już problemy z sercem.

• Pobudzenie lub niepokój – meldonium potrafi lekko „rozkręcić” układ nerwowy. U niektórych działa jak lekki stymulant – szczególnie, jeśli weźmie się go późno w ciągu dnia.

• Ogólne osłabienie lub senność – paradoksalnie, czasami działa odwrotnie niż się oczekuje. Zazwyczaj to efekt zbyt wysokiej dawki.

Większość użytkowników nie odczuwa żadnych efektów ubocznych, ale jak zawsze – wszystko zależy od indywidualnej reakcji organizmu i jakości preparatu.

W badaniach klinicznych mniej niż 15% pacjentów zgłaszało jakiekolwiek działania niepożądane. To naprawdę niewiele, ale nie zwalnia z rozsądku.

Kiedy trzeba uważać

Są sytuacje, w których meldonium lepiej odpuścić lub skonsultować z lekarzem zanim się zacznie:

• Uczulenie na składniki – jeśli po pierwszych dawkach pojawi się wysypka, świąd lub obrzęk, trzeba przerwać stosowanie.

• Choroby wątroby i nerek – lek metabolizowany jest w wątrobie, a wydalany przez nerki, więc przy słabszym funkcjonowaniu tych narządów należy zachować ostrożność i zmniejszyć dawkę.

• Ciąża i karmienie piersią – brak badań, dlatego stosowanie jest niewskazane.

• Dzieci – brak badań, meldonium nie powinno być stosowane.

• Leki na serce – szczególnie te obniżające ciśnienie lub wpływające na rytm serca. W połączeniu z meldonium mogą nasilić swoje działanie.

Jeżeli ktoś ma stabilne zdrowie i trzyma się zalecanych dawek, lek jest raczej bezpieczny. Ale – jak przy każdym środku wpływającym na metabolizm i układ krążenia – warto obserwować reakcję organizmu.

Z praktyki mogę powiedzieć jedno: meldonium to nie „magiczny booster”, który działa tak samo na każdego. Na jednych zadziała jak świetne wsparcie regeneracji i wydolności, na innych – może dać uczucie lekkiego napięcia, pobudzenia czy nawet rozdrażnienia. Dlatego zawsze warto zacząć od najniższej możliwej dawki (np. 250 mg) i dopiero wtedy ocenić reakcję.

Meldonium a dieta ketogeniczna

To pytanie wraca często – czy meldonium można łączyć z dietą ketogeniczną, skoro jego działanie polega na ograniczeniu wykorzystania kwasów tłuszczowych jako źródła energii?

Na czym polega konflikt metaboliczny

Dieta ketogeniczna zmusza organizm do korzystania z tłuszczów i ciał ketonowych jako głównego źródła energii. Meldonium z kolei blokuje transport długołańcuchowych kwasów tłuszczowych do mitochondriów, hamując ich utlenianie. To prowadzi do większego wykorzystania glukozy. Czyli działa dokładnie odwrotnie niż keto.

Dlatego w pełnym stanie ketozy meldonium może działać wbrew celom diety, bo hamuje proces, na którym cała ketoza się opiera. Jeśli ktoś jest dobrze zaadaptowany do ketozy, to meldonium może wywołać chwilowe pogorszenie wydolności – uczucie ciężkości, spadek energii lub rozkojarzenie. Organizm dostaje sprzeczny sygnał metaboliczny: z jednej strony ma korzystać z tłuszczu, z drugiej – meldonium blokuje ten szlak.

Z moich obserwacji: osoby na ścisłej ketozie raczej nie odczuwają korzyści ze stosowania meldonium, a czasem wręcz przeciwnie – czują się ospałe lub mają problemy z koncentracją. U tych, którzy są na niskowęglowodanowej, ale nie zero-carb diecie, efekt bywa znacznie lepszy. Meldonium w takim przypadku może poprawiać krążenie, dotlenienie i regenerację, bez zaburzania równowagi metabolicznej.

Z czym można łączyć Meldonium

Poniższe połączenia to zestawy, które albo poznałem z polecenia lekarza (jak meldonium + meksydol), albo takie, które testowałem samodzielnie. Nie zachęcam nikogo do stosowania leków w ten sposób – opisuję po prostu, jak JA to robiłem, czym się kierowałem i jakich efektów oczekiwałem. Klucz tkwi w zrozumieniu działania meldonium: to środek poprawiający metabolizm, dotlenienie i stabilność układu nerwowego. Dlatego synergicznie współgra z substancjami wspierającymi układ krążenia, mitochondria i gospodarkę energetyczną.

Meldonium + Meksydol

To połączenie poznałem wiele lat temu – 750 mg meldonium (250 mg × 3 dziennie) w zestawie z Meksydolem 125 mg × 3 dziennie. U mnie efekt był bardzo konkretny: ustabilizowało się ciśnienie tętnicze, zniknęły epizody nadciśnienia, które wcześniej wymagały leczenia (m.in. Telmisartanem). Co najważniejsze, po zakończeniu kuracji ciśnienie pozostało w normie.

Dlaczego to działa? Meksydol (emoksypina) działa antyoksydacyjnie i neuroprotekcyjnie, poprawia mikrokrążenie, zwiększa odporność neuronów na niedotlenienie. Meldonium natomiast poprawia wykorzystanie tlenu przez komórki i chroni serce przed przeciążeniem. Razem tworzą zestaw, który działa zarówno na naczynia, jak i na metabolizm komórkowy – czyli dokładnie tam, gdzie rodzi się problem nadciśnienia.

Meldonium + Glutation + GHK-Cu

Obecnie stosuję kombinację: Meldonium 500 mg dziennie, Glutation 100 mg podskórnie i GHK-Cu 1–1.5 mg podskórnie dziennie.

Ten zestaw działa w sposób wielopoziomowy:

• Meldonium poprawia krążenie i metabolizm, co zwiększa dostarczanie składników odżywczych i tlenu do komórek.
• Glutation neutralizuje wolne rodniki i wspiera detoksykację wątroby – idealnie współgra z działaniem meldonium, które poprawia wydolność mitochondriów.
• GHK-Cu stymuluje regenerację tkanek, produkcję kolagenu i działa przeciwzapalnie. W połączeniu z meldonium efekt regeneracyjny jest wyraźniejszy: szybsze gojenie, lepsza jakość snu, stabilniejsze tętno.

Z doświadczenia widzę, że to trio doskonale sprawdza się przy zmęczeniu centralnym (CNS fatigue), czyli tym psychicznym wypaleniu po okresach dużego stresu lub ciężkiego treningu. Organizm dosłownie „łapie drugi oddech”.

Meldonium + Kardaryna (GW501516)

W przygotowaniach do Runmageddonu stosowaliśmy z zawodnikiem meldonium i kardarynę naprzemiennie, w cyklach kilkutygodniowych. Meldonium wspierało regenerację i adaptację, a kardaryna podnosiła wydolność i VO₂ max.

Dlaczego naprzemiennie, a nie razem? Obie substancje działają na metabolizm, ale z różnych stron. Meldonium przesuwa go w stronę glukozy, a kardaryna – w stronę utleniania tłuszczów. Jeśli stosować je jednocześnie, efekty mogą się znosić. W praktyce więc rotacja okazała się skuteczniejsza: okres meldonium na regenerację i adaptację, a potem kardaryna, by zwiększyć możliwości wysiłkowe.

Efekt? Krótszy czas regeneracji, lepsze tętno spoczynkowe i wyższa tolerancja na wysiłek interwałowy.

Meldonium na cyklach sterydowych

Podczas cykli sterydowych meldonium jest bardzo wartościowym dodatkiem. Pomaga kontrolować ciśnienie tętnicze, które często wzrasta w wyniku retencji wody i zwiększonej objętości krwi. Jednocześnie poprawia gospodarkę tlenową mięśni, co pozwala szybciej adaptować się do rosnących ciężarów.

W praktyce przekłada się to na:

• stabilniejsze tętno i ciśnienie,
• lepsze dotlenienie mięśni,
• szybszą regenerację między sesjami,
• mniejsze ryzyko przetrenowania.

To lek, który w kontekście cykli anabolicznych działa trochę jak „bufor bezpieczeństwa” dla układu sercowo-naczyniowego. To podejście polecił mi lekarz sportowy, który przygotowuje zawodników kulturystycznych światowej klasy – i od tego czasu wielokrotnie potwierdziłem, że to działa.

Meldonium jest elastycznym środkiem, który dobrze wpisuje się w różne strategie – od regeneracji, przez prewencję nadciśnienia, po wsparcie podczas cykli sterydowych czy zawodów wytrzymałościowych. Kluczem jest świadomość, z czym łączyć, a z czym nie – i jak dostosować dawkę do celu. W odpowiednim kontekście to naprawdę jeden z najbardziej wszechstronnych leków wspierających metabolizm i regenerację.